Economische ontwikkeling (3.1)
Wat wil de raad bereiken?
- Het bevorderen van een gezond ondernemingsklimaat in Beverwijk en versterken van de concurrentiekracht van het Beverwijkse en IJmondiale bedrijfsleven
- Ondersteunen van ondernemersinitiatieven met als resultaat een hogere organisatiegraad en het door ondernemers beter kunnen benutten van de economische kansen.
- Regionale samenwerking economische zaken met als resultaat effectiever economisch beleid en promotie en een IJmondiale economische groei.
Wat heeft het college daarvoor gedaan?
Aanjaagregeling Ondernemersklimaat
- Met betrekking tot de Aanjaagregeling Ondernemersklimaat heeft het college op basis van het advies van de adviescommissie in december 2021 een besluit genomen over de verdeling van de beschikbare middelen voor 2022.
- Voor de toegekende middelen uit de Aanjaagregeling voor 2021 heeft het college in mei 2021 besloten om zich, vanwege het voortduren van de coronabeperkingen, soepel op te stellen ten aanzien van de aangevraagde en beschikte ondernemersactiviteiten voor de Aanjaagregeling in 2021. Dit om betrokken ondernemers - net als in 2020 - te helpen bij de uitwerking en impact van de corona-crisis en toch de doelen van de Aanjaagregeling Ondernemersklimaat te kunnen blijven realiseren. Gedurende 2021 heeft dit geleid tot meerdere collegebesluiten en aanpassingen van afgegeven subsidiebeschikkingen.
Invulling leegstaande panden, gastvrij centrum en verbetering winkelaanbod
- Op basis van de Visie Stadscentrum Beverwijk en de Pijler Winkelprogramma is samen met de Vereniging van Eigenaren Beverwijk Centrum (VvEBC) gewerkt aan het vullen van leegstaande panden, de uitstraling van o.a. gevels, de verbetering van het bestaande winkelaanbod, maar ook de aanpassing van huurtarieven en huurvormen. De datingsite beverwijkstartup.nl en de door de VvEBC aangetrokken matchmaker vervullen een belangrijke rol bij het zoeken naar een huurder voor lege panden.
- In 2021 is de leegstand in het centrum van Beverwijk niet gestegen. Daarbij kunnen we uit de gegevens van Locatus aflezen dat het aantal retail panden van 370 (2020) naar 366 (2021) is afgenomen. De invulling van deze panden (excl. leegstand) is als volgt:
Uitvoering 'Made in IJmond', Maak- en onderhoudsindustrie (Techport), offshore wind
- Vanuit de Economische Samenwerking IJmond (ESIJ)- is uitvoering gegeven aan het ESIJ Jaarplan 2021. Dit plan bevat projecten voor onder meer de versterking van de maak- en onderhoudsindustrie en de haven/offshore-sector. Dit zijn voor Beverwijk en de IJmond economische focussectoren.
De ESIJ heeft in 2021 financieel bijgedragen aan meerdere initiatieven van Techport en van Amsterdam IJmuiden Offshore Port (AYOP). Ook is inhoudelijke betrokkenheid geweest bij de regionale invulling van het Just Transition Fund (JTF) - waarover hieronder meer - en de oprichting van Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Inwest (ROM InWest).
- De inzet en activiteiten van Techport zijn gebaseerd op de Techport Meerjarenagenda 2019-2022. Vanuit de ESIJ is voor de realisatie van de ambities en projecten uit die agenda een meerjarige financiële beschikbaar gesteld. Met dat budget heeft Techport in 2021 o.a. weer de Techport Technologieweek kunnen organiseren. Bij dit grootschalige promotie-event worden oudere leerlingen van het basisonderwijs en de jonge leerlingen van het voortgezet onderwijs, als ook hun ouders en docenten, in aanraking gebracht met de zeven werelden van technologie. Achterliggend doel is het enthousiasmeren van leerlingen om tzt een technische opleiding te kiezen en daarmee op de langere termijn voor voldoende aanwas van geschikte personeel voor de IJmondiale maak- en onderhoudsindustrie te zorgen (zie ook taakveld Onderwijs ).
- Een ander deel van de ESIJ-bijdrage is in 2021 gebruikt voor de inzet van de projectleider Werken en Innoveren en de bekostiging van de Techport-programmamanager. Een ander deel geldt als dekking van de reguliere, lopende kosten van het Techport Projectbureau.
Regionale positionering en profilering
- Beverwijk werkt aan een verbeterde gemeentelijke betrokkenheid en regionale positionering en profilering van de stad en de IJmond. Dit doen we binnen de Metropoolregio Amsterdam (MRA), het Noordzeekanaalgebied (NZKG), de provincie Noord-Holland, maar ook richting het Rijk en Europa. In dat kader werken we ook nauw samen met regionale partners zoals uiteraard de andere IJmond-gemeenten, maar ook Techport en AYOP. Vanuit consistent economisch beleid richt het college zich daarbij vooral op de voor Beverwijk en de regio belangrijke economische focussectoren.
In MRA-verband is o.a. ingezet op de oprichting van ROM InWest en het opstellen van de MRA Verstedelijkingsstrategie (zie ook programma 8, Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing).
Voorbeelden van projecten waar vanuit het Projectbureau NZKG aan is gewerkt zijn onder meer het NOVI-gebied, de RES en CES voor de ruimtelijke impact van de energietransitie, het zeecruise-dossier, de Ruimte-intensiveringsmonitor en het NZKG-Uitvoeringsprogramma.
Energietransitie, offshore wind en waterstof
- De ontwikkeling van de nieuw aan te leggen windparken op zee raakt Beverwijk en de IJmond direct. De energietransitie en de doorontwikkeling van de offshorewind-sector bieden economische kansen voor het lokale bedrijfsleven voor bijvoorbeeld het beheer en onderhoud van de betreffende parken. Vanuit Beverwijk volgen we om de regionale ontwikkelingen rondom waterstof op de voet. Enerzijds vanuit de economische mogelijkheden die waterstof zou kunnen betekenen. Maar anderzijds ook vanwege de ruimtelijke- en milieukundige impact die ermee samenhangt. In de loop van 2022 moet hierover meer duidelijkheid gaan ontstaan.
De energietransitie heeft ook impact op de omgevingskwaliteit en heeft ruimtelijke consequenties, zoals bijvoorbeeld rondom de aanlanding van de windparken en de te realiseren transformatorstations (uitgevoerd door TenneT)
Deze initiatieven op het grondgebied van Beverwijk zijn nodig om de diverse grootschalige energieprojecten te kunnen realiseren die bijdragen aan de nationale en provinciale energietransitie. Het betreft concreet de aanlanding van 3 windparken op zee (HKN, HKwA en HKwB) waarvoor een nieuw kabeltracé tussen de kust en de Kagerweg) inclusief een nieuw transformatorstation aan de Zeestraat moet worden gerealiseerd, als ook een netverzwaring tussen Beverwijk en Oterleek waarbij ook een GIS (of schakel)station moet worden gebouwd aan de Ringvaartweg (Zie hiervoor ook programma 8, ruimtelijke ordening).
Duurzaamheid
- In 2021 is gestart met het opzetten van een nieuw gemeentelijk programma Duurzaamheid. Dit gebeurt in directe samenwerking met veel betrokken partijen, zowel intern als extern. Economie is één van de pijlers van het duurzaamheidsbeleid .
Wat is niet gerealiseerd en waarom niet?
Centrumaanpak toepassen in andere hoofdwinkelstructuur gebieden
- De aanpak voor het Beverwijkse centrum is zo gemaakt dat deze in principe ook toegepast kan worden in andere gebieden in de stad. Vanwege de corona-uitbraak, maar ook door daardoor gewijzigde prioriteiten, is de centrumaanpak tot op heden nog niet in alle gebieden ingezet.
Wat is extra gerealiseerd en waarom?
Just Transition Fund (JTF)
In samenwerking met de provincie en het Rijk is in 2021 veel energie gestoken in de planvorming rond de IJmondiale inzet voor het Just Transition Fund.
De Europese Unie heeft het JTF opgericht om regionale clusters in Europa te ondersteunen bij de transitie naar een duurzame industrie. Nu leunen deze clusters nog sterk op fossiele brandstoffen. Dat moet veranderen. De IJmond is zo’n cluster vanwege Tata Steel. De recente keuze van het bedrijf voor de overstap naar waterstof voor groen en gezond staal is hierbij relevant.
Vanuit het fonds is voor de regio IJmond een bedrag van € 58,5 miljoen gereserveerd. JTF is een vliegwiel, bedoeld om al voorgenomen inzet, investeringen en/of innovaties een extra zetje te geven. Het gaat hier om investeringen in fysieke innovatie- en infrastructuurprojecten en in arbeidsmarkt-initiatieven.
De middelen vanuit het JTF zijn bedoeld als cofinanciering. Dat betekent dat de regio ook zelf moet investeren in de opgaven. Dit kan gaan om overheidsinvesteringen, maar heel nadrukkelijk kan de cofinanciering ook door bijvoorbeeld het bedrijfsleven worden ingebracht.
Om een beroep op dit geld te kunnen doen is door de regio IJmond in 2021 een Regionaal Transitieplan opgesteld . We beschrijven hierin aan welk type activiteiten het JTF-geld in de IJmond nuttig besteed kan worden. Bij het schrijven van dit plan is nauw samengewerkt met verschillende stakeholders (ongeveer 30 bedrijven, kennis- en onderwijsinstellingen, samenwerkingsverbanden).
Het uiteindelijk doel is dat de JTF-middelen en de bijbehorende uitvoering van projecten op drie gebieden winst opleveren.
- Het draagt bij aan de versnelde uitvoering van de energietransitie in de regio.
- Het brengt nieuwe economische kansen en technische (product)innovaties tot stand.
- En het creëert kansen voor de ontwikkeling van de regionale werkgelegenheid.
- Een voordeel van het JTF voor de IJmond is ook dat het een steun in de rug kan zijn om de leefbaarheid en luchtkwaliteit in onze regio te verbeteren.